Liệt dây thần kinh số 7 ở trẻ em gây ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ và chức năng cơ mặt của trẻ. Bố mẹ nên làm gì để giúp trẻ phục hồi tốt nhất?
Liệt dây thần kinh số 7 ở trẻ em không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn làm suy giảm khả năng cử động của các cơ mặt, gây khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày. Đây là tình trạng cần sự quan tâm đặc biệt từ phụ huynh để có phương pháp điều trị kịp thời và hiệu quả. Vậy bố mẹ cần làm gì trong trường hợp này? Từ việc theo dõi các dấu hiệu ban đầu, áp dụng phương pháp điều trị kết hợp đến cân nhắc phẫu thuật khi cần thiết. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn cùng bác sĩ Phùng Mạnh Cường nhé!
Liệt Dây Thần Kinh Số 7 Ở Trẻ Em Là Gì?
Liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên, hay còn gọi là liệt Bell hoặc liệt nửa mặt, là tình trạng khá phổ biến và có thể gặp ở bất kỳ lứa tuổi nào, kể cả trẻ em. Dù bệnh không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nó gây ra những ảnh hưởng không nhỏ đến cả thể chất và tinh thần của trẻ. Khi dây thần kinh kiểm soát các cơ mặt bị viêm hoặc sưng, một bên mặt của trẻ có thể bị méo, gây khó khăn trong các cử động như nhắm mắt, di chuyển miệng, hoặc co giãn mũi.
Điều này không chỉ làm biến dạng gương mặt mà còn ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp, ăn uống và các sinh hoạt hàng ngày, khiến trẻ có thể cảm thấy tự ti và khó chịu. Mặc dù đa số các trường hợp sẽ dần hồi phục trong vài tuần, cũng có những trường hợp kéo dài lâu hơn hoặc thậm chí không hồi phục hoàn toàn nếu không được can thiệp kịp thời.
Nguyên Nhân Dẫn Đến Liệt Dây Thần Kinh Số 7 Ở Trẻ Em
Có nhiều nguyên nhân chủ yếu dẫn đến liệt dây thần kinh số 7 ở trẻ em, trong đó phổ biến nhất là do nhiễm lạnh, viêm tai giữa và bệnh zona thần kinh.
Viêm Tai Giữa
Đây là một bệnh liên quan đến đường hô hấp và có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi. Nếu viêm tai giữa ở trẻ không được điều trị đúng cách và kịp thời, bệnh có thể gây biến chứng nặng, không chỉ ảnh hưởng đến thính lực mà còn dẫn đến liệt dây thần kinh số 7.
Nhiễm Lạnh (Phong Hàn)
ưĐây là nguyên nhân chính gây liệt dây thần kinh số 7 ở trẻ. Vào mùa hè, việc sử dụng điều hòa là cần thiết để giảm bớt nhiệt, nhưng khi sử dụng quá mức hoặc để quạt và điều hòa thổi trực tiếp vào mặt trẻ trong thời gian dài, trẻ có thể bị cảm lạnh. Cơ thể bị nhiễm lạnh sẽ gây tắc nghẽn dây thần kinh mặt, dẫn đến liệt. Trong mùa đông, nhiệt độ thấp cũng làm tăng nguy cơ liệt dây thần kinh số 7, do cơ thể trẻ không kịp thích nghi và dễ bị nhiễm lạnh đột ngột.
Zona Tai
Bệnh zona do virus hướng thần kinh gây ra, ảnh hưởng đến hạch nổi và có thể làm liệt dây thần kinh số 7. Các triệu chứng thường gặp của zona bao gồm ban đỏ, mụn nước xung quanh vành tai hoặc trước lưỡi, làm tăng nguy cơ liệt mặt ở trẻ em.
Ba Mẹ Cần Làm Gì Khi Bị Liệt Dây Thần Kinh Số 7 Ở Trẻ Em
Xoa Bóp Vùng Mặt Cho Trẻ
Trong điều trị liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên ở trẻ em, việc cha mẹ thực hiện xoa bóp, tập luyện và chăm sóc trẻ tại nhà đóng vai trò quan trọng bên cạnh các phương pháp điều trị tại cơ sở y tế. Những động tác xoa bóp đơn giản tại nhà với tần suất cao mỗi ngày có thể giúp đẩy nhanh quá trình phục hồi, tăng khả năng phục hồi hoàn toàn và giảm thiểu các biến chứng thứ cấp.
Tuy nhiên, nhiều cha mẹ lo lắng không biết xoa bóp và chăm sóc thế nào để đạt hiệu quả tối ưu. Để hỗ trợ, bác sĩ Phùng Mạnh Cường đã đưa ra hướng dẫn chi tiết về các bài tập xoa bóp và chế độ sinh hoạt hợp lý nhằm hỗ trợ quá trình phục hồi cho trẻ. Sau đây là hướng dẫn thực hiện các bài xoa bóp cơ bản:
Xoa bóp vùng mặt tại nhà:
- Bước 1: Dùng lòng bàn tay miết nhẹ nhàng từ cằm lên má, lên thái dương, từ lông mày lên đến chân tóc. Lặp lại 5-7 lần, nửa mặt bên bị liệt làm thêm 3 lần.
- Bước 2: Dùng ngón trỏ vuốt từ giữa trán sang hai bên theo đường sát trên cung mày, lặp lại 5-7 lần, bên bị liệt làm thêm 3 lần.
- Bước 3: Miết theo đường vòng cung dưới mắt, từ trên xuống dưới, ra ngoài và vòng lên trên, lặp lại 5-7 lần và bên bị liệt làm thêm 3 lần.
- Bước 4: Day nhẹ các điểm quan trọng trên mặt bên bị liệt như cánh mũi, góc hàm, thái dương, cung mày, mỗi vị trí day 60-100 nhịp.
- Bước 5: Đặt ngón tay giữa cằm và miết sang hai bên theo hướng hơi chếch lên trên, lặp lại 5-7 lần, bên bị liệt làm thêm 3 lần.
Mỗi lần xoa bóp kéo dài khoảng 10-15 phút, thực hiện 1-2 lần mỗi ngày và duy trì đều đặn cho đến khi trẻ hồi phục hoàn toàn. Chế độ chăm sóc khoa học này không chỉ hỗ trợ hiệu quả điều trị mà còn giúp gia đình an tâm hơn trong quá trình phục hồi cho trẻ.
Tập Luyện Cơ Mặt Cho Trẻ
- Khuyến khích trẻ vận động cơ mặt như nhướn mày, há miệng rộng, và nhắm mắt chặt.
- Yêu cầu trẻ chu môi lại, giữ nguyên trong 5 giây, rồi di chuyển môi từ bên này sang bên kia mà không dùng lưỡi, thực hiện 10 lần.
- Mím môi và phát âm các chữ cái như “m…m…m”, “p…p…p”, và “b…b…b”.
- Bắt đầu há to miệng và giữ răng dưới môi, sau đó mím môi thành hình chữ “O”, lặp lại 5 lần.
- Tập phát âm chữ “A” và “I” bằng cách:
- Phát âm “A” bằng cách mở miệng rộng nhất và có thể dùng ngón tay hỗ trợ đẩy nhẹ cơ mặt bên bệnh lên cao.
- Phát âm “I” bằng cách cắn nhẹ hai hàm răng, căng miệng sang hai bên, có thể dùng ngón tay kéo nhẹ cơ mặt bên bệnh về phía mang tai.
Duy trì tập luyện hàng ngày, lặp lại 2-3 lần mỗi ngày cho đến khi hồi phục.
Chăm Sóc Sức Khỏe
- Giữ ấm và tránh gió lạnh: Giữ ấm cho trẻ khi ra ngoài, tránh gió và nhiệt độ thấp, tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp, và sử dụng nước ấm khi rửa mặt.
- Chăm sóc và bảo vệ mắt: Cho trẻ đeo kính khi ra ngoài để tránh bụi, thường xuyên dùng nước mắt nhân tạo hoặc nước muối sinh lý để tránh khô mắt và nhiễm khuẩn.
- Vệ sinh răng miệng: Cơ mặt liệt có thể làm tích tụ thức ăn trong miệng, gây viêm nhiễm. Đảm bảo trẻ đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày, dùng chỉ nha khoa và súc miệng bằng nước muối sinh lý để giữ vệ sinh.
- Chế độ ăn uống: Đảm bảo trẻ ăn đủ dinh dưỡng, gồm vitamin, khoáng chất, và các nhóm chất thiết yếu khác. Tránh thực phẩm lạnh, đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ như kem, nước đá, dưa hấu, và các món chiên xào.
Xem thêm: Châm Cứu Liệt Dây Thần Kinh Số 7 Có Thật Sự Hiệu Quả?
Trường Hợp Nào Cần Can Thiệp Phẫu Thuật Trị Liệt Mặt Ở Trẻ?
Trong giai đoạn cấp tính, khi mới phát hiện tình trạng liệt dây thần kinh số 7, phương pháp điều trị thường là dùng thuốc tây y để giảm triệu chứng. Tuy nhiên, sau 6-9 tuần, nếu bệnh tiến triển sang giai đoạn mãn tính, các bác sĩ sẽ chuyển sang các biện pháp kết hợp giữa đông y và tây y, bao gồm uống thuốc, châm cứu, bấm huyệt. Sau khoảng 6 tháng, nếu bệnh không có dấu hiệu cải thiện, hoặc khi xác định được tổn thương thực thể (ví dụ như đứt dây thần kinh số 7 do phẫu thuật u hoặc tai nạn), các bác sĩ sẽ cân nhắc đến phẫu thuật.
Thông thường, phương pháp phẫu thuật sẽ can thiệp vào dây thần kinh số 7, nhưng do quá trình phẫu thuật này gây tổn thương lớn đến dây thần kinh, nên cần phải chờ ít nhất 18 tháng đến 2 năm sau khi bị liệt mới có thể thực hiện.
Tuy nhiên, hiện nay chúng tôi đang áp dụng phương pháp phẫu thuật nội soi tiên tiến, không tác động trực tiếp đến dây thần kinh số 7. Phương pháp này cho phép phẫu thuật sớm hơn, ngay từ khi bệnh nhân bị liệt từ 3 tháng trở lên.
Nhờ đó, có thể cải thiện thẩm mỹ khuôn mặt và cử động cơ mặt mà không gây hại cho dây thần kinh số 7. Nếu dây thần kinh này phục hồi sau phẫu thuật, hiệu quả thẩm mỹ và chức năng cũng sẽ được tăng cường nhờ tác động hiệp đồng.
Xem thêm: Châm Cứu Liệt Dây Thần Kinh Số 7 Có Thật Sự Hiệu Quả?
Như vậy, trong trường hợp liệt dây thần kinh số 7 ở trẻ em, bố mẹ cần chú ý đến các triệu chứng và đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Sự can thiệp sớm giúp tăng khả năng phục hồi chức năng cơ mặt, giảm thiểu di chứng ảnh hưởng đến thẩm mỹ và cử động của trẻ sau này. Nếu bạn cần được tư vấn trực tiếp, đánh giá tình trạng liệt mặt của trẻ, liên hệ ngay đến bác sĩ Phùng Mạnh Cường qua hotline: 093 878 82 36 để được hỗ trợ tốt nhất!
Chứng chỉ hành nghề: 004322/ĐNAI – CCHN
Công nhận CKI phẫu thuật tạo hình: 1430/QĐ-TĐHYKPNT
Bác sĩ Phùng Mạnh Cường là bác sĩ chuyên khoa I phẫu thuật thẩm mỹ và tạo hình. Bs. Phùng Mạnh Cường từng học và tu nghiệp ở các quốc gia có nền thẩm mỹ nổi tiếng hàng đầu thế giới như Hoa Kỳ, Thái Lan. Nhưng quan trọng nhất chính là “cái nôi của phẫu thuật thẩm mỹ” – Hàn Quốc. Hiện tại, bác sĩ Phùng Mạnh Cường đang là Giám đốc Bệnh viện thẩm mỹ Gangwhoo.