Nhược cơ mắt là gì? Các giải pháp cải thiện nhược cơ nâng mi

Cập nhật lần cuối: 25-05-2025

Nhược cơ mắt là bệnh thần kinh cơ gây yếu và mỏi kéo dài ở các cơ vận động mắt, khiến mí mắt sụp xuống hoặc xuất hiện nhìn đôi. Tình trạng này thường ảnh hưởng rõ rệt đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Nhược cơ mắt là gì và cần chủ động xử lý ra sao, hãy tham khảo thông tin chuyên sâu dưới đây từ được chia sẻ từ Bác sĩ Phùng Mạnh Cường để bảo vệ sức khỏe thị lực hiệu quả.

Nhược cơ mắt là gì?

Nhược cơ mắt hay nhược cơ nâng mi là một bệnh tự miễn kinh điển, trong đó hệ miễn dịch sinh ra kháng thể tấn công nhầm các thụ thể acetylcholine tại màng hậu synap (điểm nối thần kinh và cơ). Kết quả là khả năng truyền tín hiệu kích thích co cơ nâng mi trên và cơ vận nhãn giảm sút, tạo nên tình trạng sụp mí mắt (ptosis), nhìn đôi (song thị) hoặc mỏi mắt mỗi khi nhìn lâu.

Liên hệ để tư vấn 1:1 cùng bác sĩ

Một điểm đặc trưng của nhược cơ mắt (ocular myasthenia gravis) là biểu hiện yếu cơ thay đổi theo thời điểm trong ngày. Vào buổi sáng, sau khi cơ thể đã được nghỉ ngơi, người bệnh thường cảm thấy mắt hoạt động bình thường.

Tuy nhiên, đến buổi trưa hoặc chiều, các dấu hiệu như sụp mí, nhìn đôi, mỏi mắt xuất hiện rõ rệt do cơ vận nhãn mỏi dần khi lượng acetylcholin sụt giảm. Ngược lại, ban đêm khi nghỉ ngơi, cơ có thời gian hồi phục, các triệu chứng sẽ tạm thời giảm nhẹ.

Tiến triển của bệnh thường âm thầm, dễ bị bỏ qua do tính chất phục hồi tạm thời sau khi nghỉ ngơi. Vì vậy, người bệnh thường không nhận biết được sự suy giảm chức năng cơ ở giai đoạn đầu.

Triệu chứng có thể khởi phát tại mắt nhưng nếu không điều trị kịp thời, có thể lan rộng sang các nhóm cơ khác trên cơ thể, ảnh hưởng đến khả năng hô hấp và vận động.

Ở người bị nhược cơ mắt, các dấu hiệu nổi bật thường gặp gồm:

• Sụp mí mắt (có thể một hoặc hai bên), tăng lên vào chiều hoặc sau khi đọc sách, làm việc nhiều với màn hình.
• Song thị khi liếc đầu sang hai bên hoặc khi thay đổi hướng nhìn đột ngột.
• Mỏi mắt kéo dài, cảm giác cơ mí mắt yếu dần khi tập trung thị lực lâu.
• Đôi khi xuất hiện liệt cơ nâng mi, mắt mất khả năng mở lớn, phải nghiêng đầu hoặc nhướng lông mày để nhìn rõ.

Về mức độ nguy hiểm, nhược cơ mắt có thể ảnh hưởng nặng nề đến chức năng thị giác, thậm chí làm suy yếu các cơ liên quan khác như cơ vận nhãn, cơ miệng hoặc cơ nuốt nếu không phát hiện và điều trị sớm. Nhược cơ mắt không chỉ giới hạn vai trò vùng mắt mà còn liên quan đến phối hợp vận động toàn thân trong các thể tiến triển toàn thân.

Bệnh nhược cơ mắt có di truyền không?

Nhược cơ mắt phần lớn là bệnh tự miễn, không di truyền theo kiểu gene lặn hoặc trội. Với các thể nhược cơ mắt mắc phải, nguyên nhân chủ yếu là do hệ miễn dịch rối loạn ở từng giai đoạn sống, không truyền trực tiếp sang thế hệ kế tiếp.

Tuy vậy, nhược cơ mắt bẩm sinh lại liên quan đến bất thường gene di truyền từ cha mẹ sang con. Trẻ mắc sẽ biểu hiện các triệu chứng từ sớm như sụp mí, yếu cơ bẩm sinh, liệt cơ nâng mi với các mức độ rõ ràng. Bố mẹ có tiền sử dị tật thần kinh cơ cần chú ý đến con nhỏ, thực hiện khám sàng lọc di truyền sớm trong năm đầu đời để can thiệp hiệu quả.

• Chỉ nên lo lắng về nguy cơ di truyền khi gia đình đã từng có trẻ nhỏ bị nhược cơ mắt bẩm sinh.
• Trường hợp nhược cơ mắt mắc phải (ở người trưởng thành), nguy cơ truyền sang thế hệ sau là không đáng kể.
• Lựa chọn tư vấn di truyền tại các trung tâm chuyên khoa thần kinh – cơ giúp phát hiện sớm và xây dựng lộ trình theo dõi tốt nhất cho trẻ.

Liên hệ để tư vấn 1:1 cùng bác sĩ

Chủ động sàng lọc nhược cơ mắt với trẻ nhỏ có tiền sử gia đình bất thường di truyền là cách hữu hiệu để tối ưu hóa phát triển thể chất và bảo vệ thị lực sớm.

Tìm hiểu thêm mắt sắc là gì và cách để đôi mắt sắc lạnh trở nên dịu dàng hơn

Cách điều trị cho người bị nhược cơ nâng mi

Nhược cơ ảnh hưởng đến cơ nâng mi trên gây sụp mí, làm giảm chức năng thị giác và thẩm mỹ gương mặt. Việc điều trị hiện nay tập trung vào kiểm soát triệu chứng, phục hồi vận động cơ và duy trì chất lượng sống, thông qua kết hợp giữa nội khoa và can thiệp ngoại khoa.

Điều trị nội khoa

• Thuốc ức chế men cholinesterase (như Pyridostigmine): Giúp kéo dài tác dụng của acetylcholin – chất dẫn truyền thần kinh quan trọng trong vận động cơ. Việc này giúp cải thiện khả năng co cơ, nâng mí rõ rệt trong giai đoạn nhẹ đến trung bình.

• Corticosteroid (như Prednisolone): Giảm viêm và ức chế phản ứng miễn dịch bất thường đang tấn công các thụ thể tại bản vận động thần kinh – cơ. Thuốc thường được chỉ định khi cơ thể không đáp ứng tốt với thuốc ức chế cholinesterase đơn thuần.

• Thuốc ức chế miễn dịch (như Azathioprine, Mycophenolate mofetil): Sử dụng trong các trường hợp cần điều trị duy trì dài hạn, giúp kiểm soát tiến triển của bệnh và hạn chế tái phát sụp mí.

Điều trị ngoại khoa

• Phẫu thuật chỉnh hình cơ nâng mi trên: Áp dụng khi tình trạng sụp mí ổn định sau điều trị nội khoa nhưng vẫn gây ảnh hưởng đến thị lực hoặc thẩm mỹ. Mục tiêu là tăng chiều cao mi mắt, cải thiện tầm nhìn và ánh nhìn tự nhiên.

• Phẫu thuật nội soi chỉnh cơ nâng mi có vi phẫu hỗ trợ: Là phương pháp ít xâm lấn, thời gian hồi phục nhanh, giúp tái cấu trúc cơ nâng mi với độ chính xác cao. Kỹ thuật này phù hợp với các trường hợp cần can thiệp tinh tế để đảm bảo yếu tố thẩm mỹ.

• Cắt bỏ tuyến ức (thymectomy): Chỉ định nếu phát hiện tuyến ức phì đại hoặc có u tuyến ức – nguyên nhân tiềm ẩn gây nhược cơ. Việc loại bỏ tuyến ức có thể giúp cải thiện triệu chứng, đặc biệt ở nhóm bệnh nhân trẻ tuổi.

Tìm hiểu thêm về tình trạng xuất hiện bọng mắt và cách chữa bọng mắt an toàn hiện nay

Chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng hỗ trợ điều trị nhược cơ mắt

Lối sống lành mạnh hằng ngày đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ kiểm soát nhược cơ mắt, phòng ngừa cơn yếu cơ tái phát cũng như nâng cao hiệu quả điều trị từ phác đồ y khoa.

• Chú ý nghỉ ngơi điều độ, sắp xếp thời gian làm việc và chơi hợp lý để tránh mỏi cơ vùng mắt kéo dài.
• Áp dụng biện pháp bảo vệ mắt khỏi tác động của khói bụi, ánh sáng mạnh hoặc màn hình điện tử trong thời gian dài.
• Giữ tâm lý ổn định, tránh stress và áp lực – yếu tố thúc đẩy cơn yếu cơ xuất hiện sớm hơn.
• Vật lý trị liệu nhẹ nhang hoặc tập luyện mắt theo hướng dẫn chuyên gia giúp duy trì độ dẻo dai cơ nâng mi trên.

Nhóm thực phẩm gợi ý hỗ trợ người bệnh nhược cơ mắt bao gồm:

• Thực phẩm giàu omega-3: cá hồi, cá thu, hạt chia giúp bảo vệ tế bào thần kinh và tăng phản xạ phối hợp vận động.
• Trái cây chứa vitamin C, A, E giúp phòng biến chứng viêm kết mạc, nâng cao đề kháng tế bào thần kinh – cơ.
• Sữa, trứng, thịt nạc bổ sung protein, hỗ trợ cấu trúc vận động cơ nâng mi trên.
• Thực phẩm giàu magie và kẽm như hạt bí, hạt điều hỗ trợ kiểm soát co thắt cơ.
• Uống đủ nước tránh mất cân bằng điện giải, hạn chế triệu chứng mỏi khi vận động nhiều.

Người bệnh nên hạn chế các chất kích thích như cà phê, trà đặc, thuốc lá và các loại thuốc gây yếu cơ (kháng sinh, thuốc ngủ) không qua chỉ định chuyên khoa.

Biện pháp phòng ngừa và làm chậm tiến triển bệnh nhược cơ mắt

Phòng ngừa nhược cơ mắt tập trung vào phát hiện, theo dõi người có yếu tố nguy cơ, kiểm soát tích cực các tác nhân môi trường và khám sàng lọc định kỳ để can thiệp sớm.

• Khám mắt định kỳ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu sụp mí hoặc nhìn đôi, nhất là ở người có tiền sử bệnh tự miễn hoặc từng phẫu thuật mắt.
• Tuân thủ chặt phác đồ điều trị, tuyệt đối không tự ý dừng thuốc hoặc đổi thuốc khi chưa có ý kiến chuyên gia.
• Giữ vệ sinh cá nhân, tránh nhiễm trùng hô hấp – yếu tố tăng nguy cơ cơn yếu cơ cấp.
• Kiểm tra huyết thanh miễn dịch định kỳ nếu có chỉ định để kịp thời phát hiện bệnh ở giai đoạn tiềm ẩn.

Sự phối hợp đa chuyên khoa – thần kinh, mắt và miễn dịch – là hướng tiếp cận tối ưu để kiểm soát biến chứng, nâng cao hiệu quả phòng ngừa bệnh nhược cơ mắt tiến triển.

Những tiến bộ y học mới trong điều trị nhược cơ mắt

Cập nhật y học ghi nhận nhiều phương pháp điều trị mới, mở rộng cơ hội kiểm soát nhược cơ mắt an toàn hiệu quả hơn:

• Liệu pháp sinh học (biologics) như rituximab được chỉ định ở thể bệnh kháng thuốc, mang lại kết quả cải thiện triệu chứng mà ít tác dụng phụ hơn corticosteroid.
• Test điện cơ hiện đại cho phép xác định nhanh bất thường tại cơ nâng mi trên và vùng cơ vận nhãn, tối ưu hóa phát hiện bệnh sớm.
• Phẫu thuật chỉnh hình cơ nâng mi bằng công nghệ nội soi, vi phẫu giúp đảm bảo kết quả thẩm mỹ, giảm tỷ lệ tái phát so với kỹ thuật truyền thống.
• Phối hợp vật lý trị liệu chủ động sau mổ giúp bảo tồn vận động mí mắt, rút ngắn thời gian hồi phục.
• Hỗ trợ tâm lý kết hợp trị liệu cá nhân hóa, tập trung nâng cao chất lượng sống cho bệnh nhân mắc nhược cơ mắt mạn tính.

Tiếp cận tiến bộ y học hiện đại mang lại nhiều giải pháp kiểm soát nhược cơ mắt bền vững và hạn chế tối đa nguy cơ biến chứng lâu dài.

Phẫu thuật chỉnh cơ nâng mi, chữa sụp mí mắt ở đâu an toàn và uy tín?

Với những trường hợp sụp mí do nhược cơ hoặc các nguyên nhân khác, lựa chọn địa chỉ phẫu thuật thẩm mỹ uy tín là yếu tố then chốt quyết định đến hiệu quả và độ an toàn của ca điều trị.

Liên hệ để tư vấn 1:1 cùng bác sĩ

Trong lĩnh vực phẫu thuật mắt chuyên sâu, Bác sĩ Phùng Mạnh Cường được đánh giá là một trong những bác sĩ đầu ngành, sở hữu chuyên môn cao cùng bề dày kinh nghiệm lâm sàng.

Bác sĩ Phùng Mạnh Cường hiện là chuyên gia phẫu thuật tạo hình và điều trị các vấn đề về mí mắt tại Bệnh viện Thẩm mỹ Gangwhoo. Bác sĩ đã thực hiện thành công hàng ngàn ca chỉnh cơ nâng mi, chữa sụp mí phức tạp, bao gồm cả các trường hợp bị nhược cơ nâng mi có yếu tố thần kinh – cơ nền.

Kỹ thuật phẫu thuật mà bác sĩ áp dụng là vi phẫu hiện đại, ít xâm lấn, đảm bảo hạn chế tối đa sẹo, phục hồi nhanh và giữ nguyên chức năng sinh lý vùng mắt.

Đặc biệt, bác sĩ Cường còn trực tiếp tư vấn và cá nhân hóa phác đồ điều trị cho từng trường hợp cụ thể, kết hợp giữa yếu tố thẩm mỹ và y học chuyên sâu, mang lại kết quả tối ưu cho người bệnh.

Cơ sở thẩm mỹ của Bác sĩ Phùng Mạnh Cường đảm bảo các tiêu chí:

• Đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm trong chẩn đoán, điều trị và phẫu thuật thẩm mỹ mắt nói chung, đặc biệt là nhược cơ mắt.
• Trang thiết bị hiện đại hỗ trợ đầy đủ các xét nghiệm kháng thể, điện cơ, kỹ thuật test chức năng thần kinh – cơ.
• Quy trình phẫu thuật an toàn, tiên tiến, ưu tiên chỉnh hình bảo tồn chức năng cùng thẩm mỹ vùng mí mắt tối đa.
• Dịch vụ tư vấn đa chuyên khoa (mắt, thần kinh, miễn dịch, dinh dưỡng) tạo điều kiện cá nhân hóa điều trị.
• Cam kết theo dõi lâu dài, lộ trình phục hồi và can thiệp biến chứng minh bạch, linh động hỗ trợ người bệnh từng giai đoạn.

Giải đáp thắc mắc về nhược cơ mắt

Nhược cơ mắt có gây ảnh hưởng đến thị lực không?

Không điều trị, nhược cơ mắt có nguy cơ gây sụp mí tiến triển, lan sang các cơ quanh mắt, ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng thị giác và chất lượng sống toàn diện.

Sau phẫu thuật nhược cơ mắt bao lâu thì hồi phục?

Trung bình khoảng 2 – 4 tuần, tùy tình trạng và khả năng phối hợp điều trị vật lý trị liệu. Theo dõi liên tục cho đến khi phục hồi chức năng vận động cơ nâng mi trên tối ưu.

Bệnh nhược cơ mắt có tự khỏi theo thời gian không?

Không có khả năng tự hồi phục, bệnh có thể ổn định hoặc tăng lên theo thời gian nếu không kiểm soát từ sớm.

Nhược cơ mắt ở trẻ em dễ phát hiện không?

Trẻ nhỏ có thể biểu hiện sụp mí, liệt cơ nâng mi sớm và rõ hơn, tuy nhiên dấu hiệu dễ nhầm lẫn với bệnh bẩm sinh hoặc tổn thương thần kinh cơ khác.

Bệnh nhược cơ mắt có tái phát không?

Rủi ro tái phát có thể xuất hiện khi không duy trì chế độ điều trị, kiểm soát sinh hoạt hoặc mắc các bệnh lý miễn dịch khác gây rối loạn thêm hệ thần kinh – cơ.

Bác sĩ Phùng Mạnh Cường

Chứng chỉ hành nghề: 004322/ĐNAI – CCHN
Công nhận CKI phẫu thuật tạo hình: 1430/QĐ-TĐHYKPNT

Liên hệ để tư vấn 1:1 cùng bác sĩ

Bác sĩ Phùng Mạnh Cường là bác sĩ chuyên khoa I phẫu thuật thẩm mỹ và tạo hình. Bs. Phùng Mạnh Cường từng học và tu nghiệp ở các quốc gia có nền thẩm mỹ nổi tiếng hàng đầu thế giới như Hoa Kỳ, Thái Lan. Nhưng quan trọng nhất chính là “cái nôi của phẫu thuật thẩm mỹ” – Hàn Quốc. Hiện tại, bác sĩ Phùng Mạnh Cường đang là Giám đốc Bệnh viện thẩm mỹ Gangwhoo.